ترومبوز، یک بیماری بسیار خطرناک و کشنده و در عین حال قابل پیشگیری است که سالانه جان هزاران انسان را در سراسر دنیا میگیرد به طوری که سومین علت مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی ـ عروقی محسوب میشود. با این حال با شناخت آن میتوان از شمار مرگ و میر ناشی از این بیماری کاست.
در ایران آماری مدون از شیوع این بیماری وجود ندارد، ولی در آمریکا حدود صد تا 300 هزار نفر سالانه جان خود را در اثر این بیماری از دست میدهند. در اروپا مرگ و میر ناشی از این بیماری به نیم میلیون نفر در سال میرسد. حتی وقتی در 9 کشور پیشرفته درباره میزان آگاهی مردم از این بیماری تحقیق شد، فقط نیمی از مردم نام آمبولی را شنیده بودند و بسیاری از آنها اصلا نمیدانستند آمبولی ارتباطی به بستری شدن در بیمارستان یا جراحی تودههای بدخیم دارد.
ترومبوز چیست؟
به
تشکیل لخته در عروق خونی ترومبوز میگویند. لختههای موجود در شریان
(عروقی که نقش اکسیژنرسانی را به عهده دارند) بسیار خطرناکند و عامل اصلی
سکتههای قلبی و مغزی محسوب میشوند. خوشبختانه بسیاری از مردم با اهمیت
آنها و علائمشان آشنا هستند، اما میزان آگاهی جامعه از آنها کافی نیست،
ترومبوزها لختههایی هستند که در وریدها یا سیاهرگها (که خون بیاکسیژن را
به قلب برمیگردانند) شکل میگیرند.
عمدهترین آنها در ساق پا پدید میآید. نتیجه ترومبوز در وریدهای عمقی که در پزشکی DVT نامیده میشوند، مشکلات متعددی در عضو است که جریان خون آن بهدلیل ایجاد لخته، کم یا قطع میشود و بسته به عضو درگیر، علائم متفاوتی خواهد داشت. لخته پدیدآمده در وریدهای عمقی، خصوصا ساق پا احتمال دارد بشکند و به سمت عروق ریه حرکت کند و بیماری بسیار کشندهای به نام آمبولی ریه (PE) پدید بیاورد. از هر چهار نفر بیمار مبتلا به آمبولی ریوی، یک نفر ناگهان فوت میکند و اگر اقدام اورژانسی برای سهنفر بقیه صورت نگیرد آنها نیز فوت خواهند کرد.
معرفی بیماری:
سرماخوردگی
نوع خاصی از عفونت حاد دستگاه تنفسی فوقانی(حلق و بینی) می باشد که از آن
به عنوان شایع ترین بیماری در انسان ها یاد می کنند. گرچه میتوان
سرماخوردگی را یک بیماری ساده و گذرا نامید، با این حال باید توجه داشت که
گاهی این بیماری مقدمه ای است برای درگیری با سایر بیماریها و در برخی
موارد این بیماری غیرکشنده ممکن است در افرادی با سنین بالای 60 سال عاقبت
مرگ را به همراه داشته باشد و یا در کودکان تب حاصله در درجات بالا باعث
ایجاد تشنج و آسیبهای مغزی در کودک شود.
امروزه با تزریق واکسن های سرماخوردگی
در مواردی میتوان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد. با این حال از این
شیوه نمیتوان به عنوان راه حلی قطعی و 100% قابل اطمینان یاد کرد.
عامل بیماری سرماخوردگی:
برخلاف
برداشتی که از نام این بیماری میشود سرما عامل اصلی ایجاد این بیماری
نیست، بلکه میتوان از آن به عنوان عاملی برای فراهم کردن بستر این بیماری
نام برد. .
عامل ایجاد کننده ی بیماری سرماخوردگی را نمی توان یک نوع
خاص از ویروسها نام برد. با این حال اینگونه میتوان گفت که بیماری
سرماخوردگی را گروه عظیمی از ویروسها (بیش از 200 نوع) از دسته رینوویروسها
و کوروناویروسها میتوانند ایجاد کنند که هرساله به تعدادشان افزوده میشود.
در علوم ژنتیکی از ویروس سرماخوردگی
به عنوان هوشمندترین نوع ویروس ها یاد میشود یکی از دلایل این شهرت این است
که این ویروس ها یک پوشش محافظ بر روی بدنه شان دارند که به آن کپسول نیز
گفته میشود که باعث ایجاد مقاومت در ویروس می شود و علاوه بر این تغییر
کوچکی در کپسول این ویروس ها ایجاد نوع جدیدی از ویروس را میکند. پس به
همین علت واکسن واحدی برای سرماخوردگی وجود ندارد تنها سالانه واکسن
فراگیرترین نوع ویروس تولید میشود.
شیوه انتقال بیماری:
ویروس سرماخوردگی را میتوان با سهل انگاری براحتی از راههای :
سرفه .
عطسه .
تماس دست آلوده با مخاط دهان چشم و یا بینی .
ایجاد تماسهای دهانی .
و استفاده از لیوان قاشق و یا دیگر مواردی که با ترشحات مخاطی دهان بینی و یا چشم فرد بیمار در تماس بوده است .
انتقال داد.
هر کسی میتواند دچار آفت دهان شود ولیکن زنان، نوجوانان، و بزرگسالان جوان با تکرر بیشتری دچار آن میشوند. غالب افراد هرازگاهی به آفت دهان دچار شده ولی برخی دیگر به طور منظم به آفت دهان مبتلا میشوند.
آفت دهان زخمی سطحی به شکل یک حفره است که در روی زبان و یا بخش درونی لب یا گونهها ایجاد میشود. حاشیه دور آفت قرمز است اما مرکز آن سفید رنگ است. معمولاً دردناک هستند و غذا خوردن و یا صحبت کردن فرد را مشکل میسازد. ممکن است فرد یک یا بیشتر از یک آفت داشته باشد. برخلاف تبخال قابل انتقال به فرد دیگر نیست. هر کسی میتواند دچار آفت دهان شود ولیکن زنان، نوجوانان، و بزرگسالان جوان با تکرر بیشتری دچار آن میشوند. غالب افراد هرازگاهی به آفت دهان دچار شده ولی برخی دیگر به طور منظم به آفت دهان مبتلا میشوند.
علت آفت دهان چیست؟
علت
آفت دهان نامشخص است اما بیشتر در افراد یک
خانواده دیده میشود بدین
معنا که بروز آفتها مکرر با تمایلات ژنتیکی مرتبط است. آفت دهان
مسری و واگیر نیست.
علاوه بر این آفت دهان میتواند در شرایط زیر ایجاد گردد:
زمانیکه فرد خسته است و یا دچار استرس است.
برخی زنان در زمانیکه در سیکل قاعدگی خود قرار دارند.
در هنگام آسیب رساندن به دهان، مانند گاز گرفتن لب.
ایجاد فشار یا تحریک توسط دندانها.
وجود
آلرژیهای غذایی. دریافت برخی غذاها که فرد نسبت به
آنها آلرژی دارد میتواند منجر به
ایجاد آفت شود. در یک مطالعه کوچک صورت گرفته
در سال 1991، تست آلرژی غذایی در 20 نفر از بیماران مثبت
بود. پس از حذف آن دسته از مواد غذایی که
افراد شرکت کننده نسبت به آنها آلرژی
داشتند، 18 نفر بهبود معناداری
در آفتهایشان ایجاد شد.
دریافت آب
میوهها و یا نوشیدنیهایی که محتوای بالایی از اسید
دارند مانند آب پرتقال.
ضعف سیستم ایمنی.
در
زمان عدم دریافت ویتامینها و مواد
معدنی کافی از رژیم غذایی؛ درواقع کمبود
مواد مغذی به ویژه آهن، اسیدفولیک، و ویتامین B12
فرد را مستعد ابتلا به آفتهای دهانی
میکند؛ 20درصد از افرادی که به طور
مکرر دچار آفتهای دهانی میشوند دچار
کمبود ریز مغذیهای ذکر شده هستند:
آهن
در جگر، گوشت قرمز، ماکیان، ماهی تن، میگو، جودوسر،
لوبیا، عدس، پنیر توفو، و اسفناج یافت میشود.
اسید
فولیک در حبوبات، مغزها، مارچوبه، آواکادو، بروکلی،
مرکبات، سبزیجات برگدار سبز، جگر، ماکیان، و غلات کامل
گندم یافت میشود.
ویتامین B12 نیز در گوشت
قرمز، جگر، ماهی، تخم مرغ، مخمر خوراکی، و برخی غلات غنی شده
صبحانه یافت میشود.
می گویند صرع ترس ندارد، بیماریای که بهدلیل تخلیه الکتریکی غیرطبیعی در سلولهای قشر مغز بهوجود می آید و میتواند باعث اختلالهای ناگهانی، گذرا و متناوب در سلولهای مغز شود و علایم متنوعی مانند اختلال هوشیاری، علایم حرکتی، علایم حسی و حتی علایم روانی گذرا ایجاد کند.
در این مطلب درباره این بیماری صحبت
کرده ایم. آمار شیوع این بیماری، بدون در نظر گرفتن آمار 4 درصدی تب و تشنج
کودکان 6 ماهه تا 5 ساله، بین نیم تا 2 درصد از جمعیت عمومی است.
شما دقیقا به چه نوع تشنجی صرع میگویید؟
صرع
انواع گوناگون و علایم بسیار متنوعی دارد که در میان آنها چند نوع صرع
معروفتر هستند؛ مثلا یک نوع صرع، «صرع بزرگ» نام دارد که در اثر تخلیه
الکتریکی ناگهانی و همزمان در هر دو نیمکره مغز به وجود میآید و باعث
بیهوشی کامل بیمار میشود. به همین دلیل در این نوع صرع احتمال افتادن،
ضربه به سر، گاز گرفتن زبان و خروج کف از دهان زیاد است.
«ماتزدگی» نیز نوع دیگری از صرع است که معمولا در سنین مدرسه رخ میدهد و بهصورت خیرگی و ماتزدگی دیده میشود. در این نوع صرع، کودک ممکن است حدود چند ثانیه اتفاقهایی که میافتد، به یاد نیاورد اما بیهوش نمیشود.
انواع صرعها و تشنجهای دیگری هم وجود دارند که علایم روانی ایجاد میکنند؛ مثل احساس غربت در مکانهای آشنا یا احساس غریبگی با آشنایان و برعکس، احساس آشنایی با افراد غریبه، توهم بینایی یا دیدن اجسامی که وجود ندارند، کوچکتر یا بزرگتر دیدن اشیاء و... علایم صرعهای حرکتی هم شامل یک حرکت گذرا و ناگهانی در یک سمت بدن به صورت حرکات پرشی یا جهشی در یک اندام یا حتی پرشگذرای لب است.
آیا بعد از اتمام حمله میتوان به بیمار غذا یا نوشیدنی داد؟
معمولا
بعد از حمله صرع، بیمار خواب آلود، گیج و منگ است و اگر تشنج عمومی کرده
باشد، درد شدیدی در اندامها و فشردگی و کوفتگی در بدن احساس میکند و
بیشتر تمایل دارد بخوابد بنابراین بهتر است موادقندی یا غذایی نخورد اما
بعد از بیدار شدن از خواب، میتواند مایعات بنوشد. بیماران مبتلا به صرع
بعد از حمله باید از خوردن غذاهای سنگین خودداری کنند زیرا ممکن دچار
استفراغ شوند و مایعات حاصل از برگشت غذا، وارد ریه شان شود.
چه توصیه ای به مادر کودکان مبتلا به صرع دارید؟
اگر
کودک در سن مدرسه باشد، حتما باید معلم و مربیان مدرسه از آن اطلاع داشته
باشند تا در صورت بروز حمله، اقدامهای لازم را انجام دهند. اگر کودک در سن
پایینتری قرار دارد و دچار تب و تشنج میشود، حتما باید در منزل دیازپام
باشد زیرا گاهی چکاندن آمپول دیازپام داخل مقعد کودک یا خنک کردن و پاشویه
کردن وی، از شروع حمله تشنج جلوگیری میکند. مادران باید بدانند یکبار
تشنج صدمه ای به کودک نمیزند اما اگر تکرار شد، باید کودک را به
بیمارستان برسانند.
طحال، عضوی ۲۵۰ گرمی و به اندازه مشت بسته انسان است که از دستگاه لنفاوی محسوب می شود و زیر قفسه سینه و سمت چپ بدن قرار گرفته است.
این
عضو کوچک و نرم در دوران جنینی، وظیفه خون سازی را به عهده دارد، اما پیش
از تولد نوزاد این وظیفه مهم را به مغز استخوان واگذار می کند و پس از آن
تصفیه خون و نیز تقویت سیستم ایمنی را با نگهداری از گلبول های سالم قرمز و
سفید و پلاکت خون به عهده می گیرد، اما این عضو تحت تاثیر عوامل میکروبی و
ویروسی یا برخی نارسایی های کبدی، بزرگ و دچار بیماری می شود.
بزرگ شدن طحال به خودی خود قابل پیشگیری نیست، بلکه درمان و کنترل آن به درمان بیماری های زمینه ای عامل بروز این بیماری بازمی گردد.
بزرگی
طحال در برخی موارد از طریق معاینه کلینیکی از سوی متخصص به علت قابل لمس
بودن یک برجستگی در زیر دنده های سمت چپ بدن قابل تشخیص است، اما گاهی
اوقات پزشک فقط با گرفتن شرح حال و انجام معاینه به این عارضه مشکوک می
شود.
گرچه تشخیص این بیماری از طریق آزمایش خون و شمارش تعداد گلبول های قرمز و سفید و پلاکت ها ممکن است، اما هیچ روشی برای تشخیص بزرگ شدن طحال از سونوگرافی دقیق تر نیست.
فراموش نکنید علائمی چون بروز سریع خونریزی در شخص، احساس درد در قسمت بالا و سمت چپ شکم، احساس سیری بدون صرف غذا، کم خونی، احساس خستگی، عفونت های مکرر، سکسکه های مکرر و بی دلیل، بی اشتهایی، تنگی نفس، احساس سردی و تعریق پوست می تواند ناشی از بزرگ شدن طحال باشد.
افرادی که عادت به ورزش ندارند وقتی تمرینات ورزشی می کنند یا بسرعت می دوند در طرف چپ بدنشان در ناحیه زیر شکم احساس درد می کنند که می تواند خبر از وارد آمدن فشار به طحال بدهد که البته مورد جدی نیست و رفع می شود.